O powstaniach opowieści

Walka: Bitwa o Strzelce

Nad ranem 31 maja 1921 r. rozpoczęła się niemiecka ofensywa w kierunku Strzelec. Atak poprzedził ostrzał artyleryjski wsi Rożniątów i Kalinów, gdzie mieścił się sztab podgrupy Bogdan. Bronił się tam batalion Ordon, który jednak z powodu braku amunicji odpowiadał słabym ogniem. Około 1.30 w nocy do akcji weszła niemiecka piechota, która atakowała trzema kolumnami: z dworca Kamień Śląski wzdłuż torów… Czytaj dalej »Walka: Bitwa o Strzelce

Koźle Port: Strategiczny sukces

Jednym z największych sukcesów militarnych III Powstania Śląskiego było zdobycie portu w Koźlu, gdzie znajdowały się zapasy żywności, broni i rozmaitych potrzebnym powstańcom dóbr. Najbardziej wysunięte na zachód oddziały powstańczej grupy Wchód miały za zadanie dotrzeć do Odry w rejonie Koźla, którego zdobycie także brano pod uwagę. Z uwagi na silny żywioł polski lewobrzeżnej części powiatu kozielskiego, Koźle byłoby dobrym… Czytaj dalej »Koźle Port: Strategiczny sukces

Mosty: Komandosi w akcji

Około godziny 2 w nocy silna eksplozja obudziła mieszkańców opolskiej wyspy Pasieka i pobliskich Szczepanowic to wyleciał w powietrze most kolejowy na Odrze. W tym samym czasie wysadzono mosty kolejowe m.in. w Czarnowąsach, Krapkowicach i Koźlu. Rano 3 maja 1921 r. część Śląska leżąca na wschód od Odry była odcięta od Niemiec. Przygotowujące powstanie Dowództwo Obrony Plebiscytu zaplanowało także akcję… Czytaj dalej »Mosty: Komandosi w akcji

Powstańcze Wojsko: Struktury tajne i jawne

Już w 1918 r. na Górnym Śląsku zaczęto tworzyć polskie organizacje paramilitarne. Najpierw była to konspiracyjna Straż Obywatelska, organizację tę szybko jednak Niemcy wykryli i zlikwidowali, toteż od 12 grudnia 1918 r. polski obóz narodowy zaczął tworzyć legalne polskie stowarzyszenia kombatanckie. Takie jak Związek Wojacki, dla którego wzorem była niemiecka organizacja Kriegervereine. Członków Związku Wojackiego dobierano spośród członków legalnego Towarzystwa… Czytaj dalej »Powstańcze Wojsko: Struktury tajne i jawne

Podział Śląska: Ostatnia granica

20 czerwca 1922 r. nastąpił ostateczny podział rejencji opolskiej pomiędzy Polskę i Niemcy. Tego dnia regularne polskie oddziały wkroczyły na Górny Śląsk, a niemieckie do części Opolszczyzny przyznanej Niemcom. Był to ostatni wytyczony po I wojnie światowej odcinek granicy Polski. Przypomnijmy, że w przeprowadzonym w marcu 1921 roku plebiscycie za Polską opowiedziało się 672 obwodów, a za Niemcami 837 obwodów… Czytaj dalej »Podział Śląska: Ostatnia granica

Trzecie Powstanie: Regularna wojna

Dwa pierwsze powstania śląskie choć pochłonęły wiele ofiar przyniosły też pewne doraźne korzyści. W ich efekcie wycofano z rejencji opolskiej oddziały regularnej niemieckiej armii oraz zlikwidowano na obszarze plebiscytu niemiecką policję i zastąpiono ją policją składającą się po połowie z Polaków i Niemców. Pozwoliło to Polakom na swobodniejsze niż wcześniej działania propagandowe przed plebiscytem. Gdy jednak okazało się, że wyniki… Czytaj dalej »Trzecie Powstanie: Regularna wojna

Plebiscyt: Brak przegranych

20 marca 1921 r. na spornym obszarze Górnego Śląska przeprowadzono plebiscyt. Mieszkańcy Rejencji Opolskiej głosowali, czy chcą mieszkać w Niemczech, czy w Polsce. Po podliczeniu głosów obie strony ogłosiły swoje zwycięstwo. Dopiero po II Powstaniu Śląskim w Rejencji Opolskiej na dobre rozgorzała kampania plebiscytowa. Także prace obradującej w Opolu Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku nabrały przyspieszenia. Komisja… Czytaj dalej »Plebiscyt: Brak przegranych

Walka propagandowa

Dopiero gdy po II powstaniu śląskim z obszaru plebiscytowego zniknęła brutalna niemiecka policja SIPO, a powołana w jego miejsce dwunarodowa Policja Plebiscytowa siłą rzeczy musiała reagować na antypolskie wystąpienia, Polacy mogli wreszcie ruszyć z akcją propagandową pełną parą, bez potrzeby konspirowania. Na przełomie lat 1920 i 1921 rozgorzała walka propagandowa, która do tej pory nie miała w polskiej historii precedensu.… Czytaj dalej »Walka propagandowa

Wkraczają alianci

W październiku 1919 r., po względnym uspokojeniu sytuacji na Śląsku, komisarz rządu Prus ds. Śląska Otton Hörsing zgłosił wniosek o przeprowadzenie wyborów komunalnych w Rejencji Opolskiej. Uważał on, że jest to dla Niemców dobry moment, bo najbardziej aktywni Polacy jako byli uczestnicy powstania znajdowali się na emigracji w Polsce albo w aresztach i obozach. Wybory zarządzono na 9 listopada 1919… Czytaj dalej »Wkraczają alianci

Napięcie nie do wytrzymania

Lato 1919 r. na terenie Rejencji Opolskiej upływało pod znakiem szykan i represji wobec każdego, kto przejawiał choćby w minimalnym stopniu sympatię do Polski. W więzieniach siedziało już setki polskich działaczy, a powstanie ciągle odkładano. Członkowie POW Górnego Śląska tracili już cierpliwość. Kielich goryczy przelał się w połowie sierpnia, kiedy to w okręgu przemysłowym zastrajkowali górnicy i hutnicy, którzy zażądali… Czytaj dalej »Napięcie nie do wytrzymania